“นิยายชีวิต”ในวังสระประทุม หนังสือเล่มนี้เป็นคำบอกเล่าจากสุภาพสตรีท่านหนึ่ง ท่านคือ แพทย์หญิงระทวย (จักรพันธุ์) วีระแกล้ว ธิดาบุญธรรมในหม่อมเจ้าแววจักร จักรพันธุ์ และหม่อมหลวงแถม (กุญชร) จักรพันธุ์
เรื่องราวชีวิตของท่านมีหลากหลายเรื่องราวที่น่าสนใจ มีครบทุกรสชาติ ไม่เว้นแม้แต่ความตื่นตระหนกตกใจในช่วงสงครามโลกที่ท่านได้บอกเล่าให้ฟังด้วยครับ ขนาดเล่มไม่หนา ประมาณ 199 หน้า ทำให้คนที่อยากรู้เรื่องราวของชีวิตท่าน บรรยากาศ ความงดงามของวังสระปทุม รวมถึงเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยมากมายของชาววัง อ่านได้รวดเดียวจบภายใน 1 วัน แน่นอนครับ เป็นอีกเล่มที่ผมอ่านแล้วมีความสุข เกิดความอิ่มเอมใจไปกับการบรรยาย แถมยังชวนหิว หากอ่านในยามวิกาลอีกด้วย เพราะแพทย์หญิงระทวย ท่านบรรยายถึงอาหารการกิน ครัวของชาววัง และการปรุงอาหารแบบชาววังให้เราได้เห็นภาพ และสัมผัสได้ถึงรส แม้บางเมนูจะสูญสลายไปแล้วตามกาลเวลา ผมจะขออนุญาตยกตัวอย่างให้ได้อ่านกันเล็กน้อยครับ
ความตอนหนึ่งที่ท่านผู้เขียนจดจำได้เมื่อครั้งวัยเด็ก
“มะขามเปรี้ยว เธอเอามาทั้งฝัก แกะเม็ดออก เอาเกลือเป็นเม็ดขนาดถั่วลิสงครึ่งซีกใส่แทนเม็ด
แล้วชุบน้ำตาลเชื่อมเข้มข้น เอาขึ้นผึ่ง น้ำตาลจะแห้งเกาะเคลือบบางๆ อยู่ด้านนอก
เวลารับประทานจะมีรสหวาน เปรี้ยว เค็ม ผสมกัน อร่อยมาก หากินไม่ได้อีกแล้ว”
…. อ่านแล้วรู้สึกเปรี้ยวปากขึ้นมาจริงๆ นอกจากนี้ในบทบรรยายต่างๆ ยังสะท้อนเรื่องราวชีวิตของผู้คนในเมืองหลวง อย่างกรุงเทพมหานครได้อย่างงดงาม เรียบง่าย สมถะอย่างแท้จริง ซึ่งต่างจากยุค 4G ที่ทุกวันนี้ ต่างคนต่างใช้ชีวิตรีบเร่ง เวลาเป็นเงินเป็นทอง น้ำใจและความดีงามลดลงตามกาลเวลา ท่านผู้เขียนบรรยายได้เห็นภาพชัด เสมือนเราเข้าไปอยู่ในเหตุการณ์ของกรุงเทพมหานคร ก่อนสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 เช่น “ระบบซื้อรถเงินผ่อนไม่มี แม้เป็นรถมือสองก็ซื้อกันด้วยเงินสด บ้านก็เป็นบ้านของตนเอง คนรายได้น้อยเช่าที่หลวงอยู่ ราคาไม่แพง แถวสยามสแควร์สมัยโบราณเมื่อ 60 ปีที่แล้ว เป็นบ้านเช่าของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย คนรายได้น้อยเช่าอยู่ .. รถในท้องถนนมีน้อย เพราะไม่มีระบบเงินผ่อน ผู้คนก็น้อย ใช้รถประจำทางสบาย ..”
ความงดงามของวิถีชีวิตขาวไทยในอดีต
สะท้อนกลับมาจนทำให้เรารู้สึกเสียดาย และอิจฉาคนสมัยก่อนจริงๆ ครับ อยากแนะนำให้อ่าน เพราะอ่านจบแล้ว ท่านผู้อ่านจะได้อะไรมากมายตั้งแต่การเข้าเฝ้าถวายตัวในสมเด็จพระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ได้เรียนรู้ถึงขนมธรรมเนียมประเพณีชาววังที่งดงาม ได้ลิ้มรส สัมผัสกลิ่นและทำความรู้จักกับเมนูชาววัง/ อาหารไทยสมัยก่อน และเข้าถึงวิถีชีวิตคนไทยที่น่าหลงใหล และไม่อาจจะย้อนคืนกลับมาได้อีก เป็นหนังสือแนวสารคดีประวัติศาสตร์อีกเล่มที่อ่านแล้ว “อิ่ม” จริงๆ ^^
